Een vernieuwende visie op leren en onderwijzen

Als kinderen gemotiveerd en betrokken zijn, leren ze beter. Daarom prikkelen wij de natuurlijke nieuwsgierigheid van kinderen. 

Ontwikkelingsgericht Onderwijs (OGO)

Deze term leggen we graag even uit, want elke school en elk type onderwijs is toch gericht op de ontwikkeling van het kind? Dat klopt. Een OGO school zoals de Werkschuit doet dat alleen net even anders dan een reguliere school. We brengen de buitenwereld de klas in.

De Werkschuit werkt als enige school in Haarlem en omgeving vanuit het OGO principe en we zijn aangesloten bij de Vereniging OGO.


Thema's die kinderen aanspreken

In ontwikkelingsgericht onderwijs wordt er gewerkt met thema's die gemiddeld zes tot acht weken duren. Thema's passen goed bij de belevingswereld van de kinderen, denk aan brede onderwerpen als mode, huisdieren, de bakker, de onderzeewereld, spellen, de dokter en het heelal.

Starten door te prikkelen

Een thema beginnen we altijd met een startactiviteit, om de kinderen 'aan' te zetten. Een act of toneelstukje op het schoolplein, door de leerkrachten bijvoorbeeld. Of met een excursie naar een museum, bibliotheek of fabriek - iets wat te maken heeft met het thema. Ook gebruiken we video's, foto's, voorwerpen en verhalen om het thema tot leven te brengen en de interesse van de kinderen te wekken.

Opening thema Het Heelal met een act met een 'ingeslagen object' op het schoolplein

Vaak ontstaat de invulling van het thema op basis van wat de kinderen er over weten, wat erover in de klas ter sprake komt en waar de kinderen graag méér over willen weten. 

Thema vormt een rode draad in de lesstof

Dat vormt de basis voor de uitwerking in de klas van het thema. Het thema wordt vervolgens geintegreerd in het reguliere schoolcurriculum. We lezen teksten over het onderwerp en maken bijvoorbeeld staafdiagrammen om inzicht te krijgen. Door ook de spel-, constructieve-, beeldende- en gespreksactiviteiten erop aan te passen, gaat het thema steeds meer leven. Ook worden kinderen uitgedaagd om zelf op onderzoek uit te gaan en informatie te verzamelen over het thema door middel van interviews, enquêtes of experimenten. Er worden mensen met kennis over het onderwerp uitgenodigd of we gaan ergens heen of langs voor gastlessen en workshops, zoals ouders, experts, bekendheden en vakmensen. We doen een beroep op de creativiteit van onze kinderen, net als samenwerking en probleemoplossend vermogen.

De activiteiten zijn passend bij het niveau van de klas, maar óók op individueel niveau. Kinderen die extra ondersteuning nodig hebben, krijgen op hun niveau activiteiten aangeboden, terwijl kinderen met een ontwikkelingsvoorsprong weer aan andere opdrachten werken die hen voldoende uitdagen. 

Afsluiting thema

Het thema eindigen we met een afsluitactiviteit, ook weer door de kinderen bedacht en uitgewerkt. Denk aan:

  • een toneelstuk opvoeren, lied schrijven, kunstwerk maken of een tentoonstelling inrichten
  • een winkeltje presenteren waarin iets wordt verkocht
  • een restaurant opzetten en echt eten koken en serveren aan ouders
  • een voetbalwedstrijd organiseren en spelen tegen ouders
  • een zelfgebouwde hut om te laten zien hoe ze overleven in de natuur
  • een kapsalon starten waar ouders geknipt mogen worden (op vrijwillige basis ;-) )



Voormalig hockeyinternational Ellen Hoog laat haar Olympische Medaille de klas rond gaan tijdens haar verhaal over mindset, tijdens het thema Sport in groep 4.


Hoe maken we het waar?

Bij ontwikkelingsgericht onderwijs zijn onze leerkrachten verantwoordelijk voor het ontwerpen van thema's en kernactiviteiten. De meesters en juffen ontwerpen spelactiviteiten die uitnodigen tot verkenning en expressie en vaak ook een probleem bevatten, zodat kinderen worden uitgedaagd om oplossingen te vinden. Rollenspel speelt een belangrijke rol, omdat kinderen zo spelenderwijs leren zich te verplaatsen in andere personen en situaties. 

Bij OGO is de leerkracht niet alleen een aanmoediger, maar ook een deelnemer aan de activiteiten. Ze zoeken voortdurend naar mogelijkheden om de activiteit te verdiepen en te verbreden.

OGO is uitdagend voor de leerlingen en voor ons als Werkschuit team. Daarom zijn we extra geschoold, volgen we specifieke trainingen en -cursussen en krijgen we begeleiding bij het uitwerken van de thema’s. Zo zorgen we voor uitdagend onderwijs en garanderen we dat de leerdoelen meer dan gehaald worden.


Wetenschappelijke inzichten over OGO

Het OGO-concept heeft een stevige wetenschappelijke basis en heeft zich bewezen in de praktijk. OGO gaat uit van een holistisch mensbeeld. OGO scholen stimuleren kinderen om in hun ontwikkeling steeds een stap verder te zetten. Enkele onderzoeksresultaten op een rij:

  • Leerlingen in OGO hebben een hogere intrinsieke en leermotivatie dan leerlingen in meer programmagerichte scholen. Daarnaast blijkt uit een onderzoek op drie OGO-scholen en drie programmagerichte scholen dat de leerlingen op de onderzochte OGO-scholen een hogere motivatie hebben voor het lezen van informatie teksten.
  • De sociaal-emotionele ontwikkeling van leerlingen in OGO verloopt beter dan in het reguliere onderwijs. In groep 2 hebben de leerlingen een positievere werkhouding ontwikkeld en gaan zij op een prettigere manier met elkaar om.
  • De ontwikkeling van schrijfvaardigheden in groep 3 en 4 verloopt in OGO beter dan in programmagerichte scholen.
  • In groep 4 worden de vaardigheden om begrijpend te kunnen lezen beter beheerst in vergelijking met leerlingen in programmagerichte scholen.
  • In de groepen 1 en 2 van Ontwikkelingsgerichte scholen vormt schematiseren een belangrijk onderdeel van het reken- wiskundeonderwijs. In de schoenenwinkel maken kinderen bijvoorbeeld een staafdiagram, om zicht te krijgen op de beschikbare voorraad.
  • Leraren in OGO weten de doelen voor reken-wiskundeonderwijs te verbinden aan betekenisvolle activiteiten. Dit zorgt voor betrokken leerlingen en goede resultaten.

De bijbehorende wetenschappelijke onderzoeken en ander relevante informatie naar de opbrengsten van Ontwikkelingsgericht Onderwijs is te vinden op www.ogo-academie.nl

Achter de schermen bij de emballage tijdens het thema 'De Supermarkt' 


Op bezoek bij het modelbotenmuseum bij het thema 'Haven'


In het Haarlemse spellencafe 'The Boardroom' op onderzoek uit om zelf een spel te bedenken en ontwikkelen, binnen thema 'Spellen' 

Naar een echt kasteel om meer te leren over Ridders, tijdens het gelijknamige thema